Daha önce bahsettiğimiz ABS,EBD,ASR,ESP gibi konular aktif güvenlik sistemleri grubuna giriyordu.
Yani araç seyir halinde iken aktif olarak rol alan ve aracın kaza yapma riskini azaltmayta çalışan,
istenmeyen durumları engelleme çalışan sistemlerdir.
Hava yastığı, Emniyet kemeri, Güçlendirilmiş çelik barlar gibi yapıların ise kaza oluşumunu engellemek gibi bir rolü yoktur. Bu sistemler kaza oluştuktan sonra kazanın olumsuz etkilerini azaltmak için çalışırlar.
Bu tip sistemler Pasif Güvenlik sistemleri grubuna dahildir.
Pasif güvenlik sistemlerinin atası emniyet kemerleri sayılabilir. Üstüne son zamanlarda bir de
Hava Yastığı (Airbag) eklenmiştir. İki sistem ortaklaşa çalışır ve bu ortak birlikteliğin ası SRS'dir (Supplemental Restraint Systems).SRS / Supplemental Restraint Systems bütünleyici güvenlik sistemleri olarak türkçeleştirilebilir.
Emniyet kemerleri çok karmaşık bir yapı olmasığı için detaya girmeyeceğiz ancak beliltmek isterizki bu temel güvenlik sistemi hava yastığından bile etkilidir. SRS sistemi %60 oranında bir koruma sağlarken Emiyet kemerinin tek başına koruma oranı %48-49, hava yastığının ise %18-20'dir. Dolayısı ile Emniyet Kemeri daha fazla hayati önem taşımalıdır. Hatta hava yastıkları emniyet kemeri olmadan kullanılmamalıdır.Aksi takdirde kötü sonuçlar doğurabilir.
Daha önce de belittiğimiz gibi bu konuda en yakın yardımcınız aracınızın kullanma kitabıdır kullanma kitabında bu sistemden en iyi şekilde faydalanmanız için gereken bilgiler yer almaktadır.
Temel bir hava yastığı sistemini ele alalım;
Sistemin elemanları:
Temel Çalışma Mantığı:
Araç kafa kafaya bir çarpışmaya girdiğinde, çarpışma sensörü, çarpışma bilgisini, beyne iletir.
Beyin, çarpışmanın şiddetini kestirecektir ve ardından birkaç milisaniye içersinde hava yastığının açılmasına gerek olup olmadığına karar verecektir. Eğer gerekli ise, bilgisayar, bir ateşleme sinyali gönderektir ve üretilen nitrojen gazı hızla hava yastığına dolacaktır (gazın hacmi, kesin tasarım ve hesaplamalar sonucunda tespit edilmektedir). İnsanlar, hava yastığı teması ile karşı karşıya kaldıklarında, ağızdan kan gelebilir. Hava yastığı için, tetiklemeden patlama ve açılmaya ve sürücünün kafasının hava yastığına çarpması ve hava yastığının zedelenmesi 100ms’den fazla değildir.
Hava yastığı açılacak çarpışma hızları markadan markaya değişecektir kimi araçlarda 25k/s ikenkimilerinde 30km/s'dir.
Genel kullanım aracın vites topuzunun bulunduğu bölgeden (Aynı bölgede hava yastığı beyni bulunur) öne doğru sağ ve sola 30'a derecedir. Bu açı değerleri aracın ön tamponunu komple kapsamakla birlikte çamurluk bölgesini ve sonrasını kapsamaz.
Yalnızca ön hava yastıları bulunan sistemlerde değişik açılardaki bazı çarpışmalarda
hava yastıkları patlamaz.
Hava yastıklarının patlamadığı durumlar :
Sistemin gelişme aşamaları şöyle olmuştur:
ilk sistemlerde yukarıda anlatıldığı gibi sürücü ve yolcu hava yastıgı ve kontrol ünitesinden meydana gelmekteydi ve gelen doğrusal darbelerde sürücü yolcu havayastıkları patlamaktaydı.
sonraki sistemlerde ise arabaların hava yastığı çıkmayan yer nerdeyse kalmadı.Tamirat masraflarının da bu oranda artmaması için üreticiler sistemi hassaslaştırdı araçtaki darbe anlayan sensörleri arttırarak gerekmeyen hava yastıklarını patlamasını engelledi.
Örneğin günümüzde birçok araçta yolcu h.yastı iptali sürücü kontrolüne bırakılmıştır
kontak anahtarı ile yapılabiliyor veya yolcu koltuğu minderine konulan ağırlık sensörü
sayesinde iptali gerçekleşiyor ama bu sistemde yolcu arka cebine koyduğu sert bir cisimle
ve koltukda taşınan bir eşya ile sistemde arıza verebilmektedir.
Not:
Sistemde ki arıza gösterge saatindeki uyarı lambası ile belli olur
( yanlız araçtaki her sistem gibi bu sistemde ki uyarı lambası ilk çalıştırma
esnasında kontrol amaçlı yanar ve söner ) bu lambanın fasılalı yanıp sönmesi bir arıza
kodunu ifade eder bu o aracın tamir kitabında yer alır burdan sonrası servisleri ilgilendiren kısmıdır.
Tabi böyle uyarı ışığı ile arıza kodu vermeyen sistemlerde vardır .
Bu sistemler test cihazları ile arıza okunur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder